به آخرین باری که در یک جمع خانوادگی یا یک جشن کاری سالانه حضور داشتید، فکر کنید. شما این رویداد را در ذهن خود مرور می‌کنید و تقریباً مانند این است که فیلمی را تماشا می‌کنید. افراد تمایل دارند تصور کنند که مانند یک ضبط دیجیتال مخصوص، واقعیت‌ها یا رویدادهای خاص و خاطراتی از این دست در مغز آنها ذخیره می‌شود. اما نحوه ذخیره یا بازیابی خاطرات اینگونه نیست.
آخرین تحقیقات در مورد حافظه نشان می‌دهد که خاطرات از تحریک نورون‌های خاصی پدید می‌آیند و ذخیره می‌شوند. هر زمان که یک خاطره پدید می‌آید ، مغز شما دوباره سیم کشی می‌شود. اما در هنگام بازیابی خاطره نیز، نورن‌های مغز شما در حال تحریک شدن است و هر بار که خاطره‌ای را بازیابی می‌کنید، آن خاطره ممکن است براساس اطلاعات جدید و خاطرات جدیدتر تغییر کند. شما هنگام بازیابی مجدد خاطره،آن را دوباره ایجاد می‌کنید. بنابراین عصب‌های جدیدی در معرض تحریک قرار دارد. به خصوص برای این نوع خاطره، هر بار که خاطره را بازیابی می‌کنید ، آن خاطری کمی بیشتر تغییر می‌کند.
افراد چنان در مورد خاطره صحبت می‌کنند که گویی همه خاطرات یکسان هستند، اما در واقع انواع مختلفی از خاطره وجود دارد. بعنوان مثال یک دورهمی خانوادگی ، یک خاطره «زندگینامه» است. خاطرات زندگی نامه‌ای مربوط به یک رویداد خاص در زندگی شما هستند. این خاطرات در معرض خطا هستند زیرا هر بار که آنها را از حافظه به ذهن هوشیار خود فراخوانی می‌کنید، دوباره ساخته می‌شوند. هر اتفاقی که از زمان ایجاد اولین خاطره رخ داده است، ممکن است روی خاطره اصلی تأثیر بگذارد. به عنوان مثال ، فرض کنید به یاد می‌آورید که خاله کتی، در ماه خرداد سال گذشته در اجتماع خانواده حضور داشته است، اما در واقع او در آن مراسم حضور نداشت، بلکه در مهمانی تعطیلات تیر ماه، او را دیده بودید. خاطره تغییر کرده است و شما احتمالاً از این تغییر آگاهی ندارید.
ممکن است متوجه این موضوع نباشید، اما وقتی افراد از وب سایت شما برای سفارش لباس استفاده می‌کنند، در حال ایجاد خاطرات زندگی‌نامه‌ای هستند. این بدان معناست که آنها ممکن است نحوه استفاده از وب سایت را بطور دقیق به یاد نیاورند.
در پایان آزمایش استفاده کاربر از یک محصول ، من اغلب از افراد می‌خواهم که درباره آنچه فکر می‌کردند و تجربه‌ای که دارند صحبت کنند. با گذشت فقط یک ساعت یا کمتر، خاطرات تجربه اغلب با خود تجربه متفاوت است.
در طی آزمایش استفاده کاربر از یک وب‌سایت فروش لباس، یکی از شرکت‌کنندگان اظهار داشت که رنگ‌های بنفش استفاده شده در وب سایت را دوست ندارد. نیم‌ساعت بعد، وقتی ما در مورد تجربه او صحبت می کردیم، او درباره اینکه چقدر رنگ های استفاده شده در وب سایت را دوست دارد، صحبت می‌کرد. شخص دیگری که در آزمون استفاده از نرم افزار بانکی آنلاین برای ارسال انتقال مالی شرکت کرده بود، چنان ناامید شد که بین استفاده از الفاظ رکیک و اشک ریختن در نوسان بود. اما همین فرد نیم ساعت بعد گفت که فکر می‌کند این سایت برای استفاده بسیار آسان است. من به او گفتم که مجبور نیست این را بگوید و می‌تواند در مورد تجربه خود صادق باشد. او با سردرگمی به من نگاه کرد و گفت: «من صادق هستم.»
نوع دیگری از خاطره زندگی‌نامه‌ای ، خاطره «بازگشت به گذشته» نامیده می‌شود. این نوع خاطره بار احساسی بسیار قوی دارد. اگر از شما بپرسم که شما در ۳۰ دی سال ۱۳۹۵ چه کار می‌کردید، احتمالاً چیزهای زیادی را به خاطر نمی‌آورید، و خاطرات شما ممکن است مبهم باشد. « این یک روز وسط هفته بوده؟ اگر یک روز وسط هفته بود، من احتمالاً در محل کار بودم.»
با این حال، اگر از شما بپرسم که وقتی در مورد آتش سوزی ساختمان پلاسکو در تاریخ ۳۰ دی ماه ۱۳۹۵ مطلع شدید، چه کاری انجام می دادید، احتمالاً خاطره‌ای بسیار قوی از محل زندگی و یا محل کار خود دارید، زیرا آن خاطره با یک بار عاطفی شدید رمزگذاری شده است.
طی یک هفته بعد از یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱، چندین محقق در ایالات متحده به هم پیوستند (ویلیام هیرست ، ۲۰۱۵) و نظرسنجی هایی را درباره این رویداد ارسال کردند. آنها سپس ۱۱ ماه بعد، ۲۵ ماه بعد و ۱۱۹ ماه (تقریبا ۱۰ سال) پس از این رویداد، نظرسنجی مشابه را به همان افراد ارسال کردند.
آنها دریافتند که خاطرات افراد از این رویداد (در کجا بوده ، چگونه واکنش نشان داده‌اند ، چه اتفاقی در طول رویداد افتاد) در سال اول خیلی تغییر کرد و اطلاعات نادرست بسیاری به آن افزوده شد. بعد از سال اول خاطرات تثبیت شد. به این معنی که آنها تغییری نکردند، اما همچنان حاوی نادرستی‌های بسیاری بودند. تا کنون و در سررسید ۱۰ ساله، خاطرات با ثبات هستند، اما هنوز هم نادرستند.
محققان همچنین بررسی کردند که آیا رویدادهای خارجی مانند اینکه چقدر مردم رسانه‌های تصویری را تماشا می کردند، با دوستان صحبت می‌کردند یا شخصاً این وقایع را تجربه کرده‌اند، بر خاطرات یا نادرستی آنها تأثیر گذاشت. اما هیچ اثری پیدا نکردند.
بیشتر خاطرات زندگی‌نامه‌ای، هیپوکامپ را در مغز فعال می‌کند. خاطرات بازگشت به گذشته، همچنین آمیگدال، جایی که احساسات پردازش می‌شوند، را فعال می کند. مانند خاطرات زندگی‌نامه‌ای، خاطرات بازگشت به گذشته بسیار تغییر می‌کند. خاطراتی که افراد از ۱۱ سپتامبر دارند، مستعد تغییر براثر گزارشات خبری و گفتگو با خانواده و دوستان در مورد آن روز است. البته کمی متفاوت از تغییرات در خاطرات زندگی‌نامه‌ای متداول است. خاطرات زندگی‌نامه‌ای متداول با گذشت زمان تغییر می‌کند. خاطرات بازگشت به گذشته، حدود یک سال اول تغییر زیادی می‌کنند و پس از آن در مقابل تغییر مقاومت می‌کنند.
آیا فیلم «درخشش ابدی یک ذهن پاک» را که چند سال پیش ساخته شد، دیده‌اید؟ داستان فیلم مربوط به خدماتی است که افراد برای پاک کردن خاطراتی خاص می‌توانند از آن استفاده کنند. وقتی فیلم اکران شد گمانه‌زنی‌هایی بوجود آمد که این موضوع شاید امکان پذیر باشد، اما نشانه‌ای قوی در این مورد موجود نیست. با این حال، اکنون می‌دانیم که می‌توان خاطرات را پاک کرد.
در حقیقت، چندین روش برای پاک کردن یک خاطره وجود دارد. همه اینها براساس این ایده است که وقتی شما یک خاطره را به یاد می‌آورید، در واقع بازیابی یک خاطره دست نخورده و پخش مجدد آن را انجام نمی‌دهید. شما در حال بازسازی پالس‌های عصبی و فعالیت مغزی هستید که اولین باری که خاطره خلق شد، رخ داده است. اگر بتوانید پالس‌های عصبی را مختل کنید، دیگر نمی‌توانید خاطره را ایجاد کنید.
روش های مختلفی برای مختل کردن پالس‌ها وجود دارد: