فرض کنید شما یک معلم هنر هستید و می‌خواهید شاگردان کلاس خود را تشویق کنید تا وقت بیشتری را صرف نقاشی کنند. پس یک «کارت آفرین نقاشی» برای اهدا به دانش آموزان خود ایجاد می‌کنید. اگر هدف شما این است که آن‌ها وقت بیشتری را برای طراحی گذاشته و به این کار ادامه دهند، چه شرایطی برای به دست آوردن کارت آفرین تعیین می‌کنید؟ آیا بابت هر بار طراحی به آن‌ها این کارت را می‌دهید؟ یا فقط گاهی اوقات؟
مارک لپپر، دیوید گرین و ریچارد نایست (1973) تحقیقاتی در این مورد انجام دادند. آن‌ها کودکان را به سه گروه تقسیم کردند:
قسمت واقعی آزمایش دو هفته بعد آغاز شد. در زمان کلاس نقاشی، وسایل نقاشی در اتاق قرار گرفت. از بچه‌ها چیزی درباره نقاشی کردن خواسته نشد؛ فقط وسایل نقاشی در اتاق قرار داشت و در دسترس بود. پس چه اتفاقی افتاد؟ کودکان عضو گروه‌های غیرمنتظره و کنترل، بیشتر زمان خود را صرف نقاشی کردند. کودکان عضو گروه مورد انتظار، آن‌هایی که قبلاً پاداش اعلام‌شده دریافت کرده بودند، زمان کمتری را صرف نقاشی کردند. پاداش احتمالی (پاداشی از پیش تعیین‌شده که بر اساس رفتار خاصی داده می‌شود) باعث می‌شود رفتار مورد انتظار در صورت عدم تکرار پاداش، کمتر انجام شود. بعدها محققان این مطالعات را مشابه کودکان بر روی بزرگ‌سالان انجام دادند و نتیجه مشابهی گرفتند.
شما حتماً در موقعیتی قرارگرفته‌اید که تصمیم بگیرید آیا می‌خواهید برای رسیدن به یک هدف خاص تلاش کنید یا نه بنابراین فکر می‌کنید انگیزش یک فرآیند آگاهانه است؛ اما تحقیقی توسط روود کسترس و هنک آرتس (2010) نشان می‌دهد که حداقل برخی اهداف ناخودآگاه رخ می‌دهند. ناخودآگاه شما هدفی تعیین می‌کند و سپس این هدف خود را تبدیل به یک فکر آگاهانه می‌کند.
بریان ناتسون (2001) دریافت زمانی که به افراد وعده پاداش نقدی در قبال انجام کاری داده می‌شود، فعالیت در هسته اکومبنس -همان منطقه‌ای که وقتی افراد انتظار کوکائین، تنباکو یا هر ماده اعتیادآوری را دارند فعال می‌شود- افزایش می‌یابد. دوپامین آزاد می‌شود و رفتارهای پرخطر نیز افزایش می‌یابد. دادن پول به افراد نتیجه معکوس دارد، چون آن‌ها به پاداش پولی وابسته می‌شوند و پس‌ازآن بدون انگیزه مالی حاضر نیستند کار کنند.
دانیل پینک در درایو (2009) می‌نویسد که تا همین اواخر افراد غالباً کار الگوریتمی انجام می‌دادند - برای انجام کار از یک روش استفاده می‌کردند؛ اما در حال حاضر 70 درصد از افراد (در کشورهای درحال‌توسعه) کار را اکتشافی انجام می‌دهند - هیچ رویه از پیش تعیین‌شده‌ای برای انجام کار وجود ندارد. روش‌های تنبیه و تشویق سنتی بر مبنای انگیزه‌های بیرونی و فعالیت بر اساس کار الگوریتمی برپاشده‌اند، نه کار اکتشافی. کار اکتشافی بر این فرض است که کار، خود با درک موفقیت باعث پاداش درونی می‌شود.
در فصل «افراد حیواناتی اجتماعی هستند»، اجتماعی بودن افراد و چگونگی تأثیر اجتماعی بودن بر انتظارات و رفتارها را بررسی کرده‌ام. فرصت اجتماعی بودن یک عامل انگیزشی قوی است. افراد انگیزه پیدا می‌کنند که از یک محصول استفاده کنند، زیرا به آن‌ها اجازه می‌دهد با دیگران ارتباط برقرار کنند.